Oogaandoeningen

Oogaandoeningen

Oogaandoeningen zijn veelvoorkomend, maar doorgaans ook goed behandelbaar met de huidige technieken en visuele hulpmiddelen. De meest voorkomende oogaandoeningen worden op deze pagina nader beschreven.

Bijziendheid

De eerste in de rij oogaandoeningen, is bijziendheid. Bijziendheid (Myopie) is aanwezig wanneer iemand veraf slecht ziet en dichtbij goed ziet. Dit komt omdat het beeld niet precies op het netvlies wordt geprojecteerd, maar er voor. Dit wordt gecorrigeerd door een minsterkte in de bril of contactlenzen.

Verziendheid (Hypermetropie)

Verziendheid (Hypermetropie) is de oogaandoening als iemand veraf goed ziet en dichtbij slechter ziet. Dit komt omdat het beeld niet precies op het netvlies wordt geprojecteerd, maar er achter. Correctie vindt plaats door een plussterkte in de bril of contactlenzen. Bij een lichte verziendheid wordt er meestal geen bril of lenzen gedragen mits de persoon klachtenvrij is. Dit komt omdat men dan de lichte plussterkte (onbewust) zelf corrigeert door het oog scherp te stellen (accommoderen). Bij hogere verziendheid wordt er meestal wel een bril of lenzen gedragen, omdat men dan klachten heeft zoals hoofdpijn en/ of wazig zicht tijdens of na visuele inspanning.

Cilinder (Astigmatisme)

Men heeft een cilindercorrectie in de bril of contactlenzen nodig als het oog niet in alle richtingen dezelfde kromming heeft (Astigmatisme). Zo wordt het beeld niet in alle richtingen op dezelfde wijze geprojecteerd op het netvlies. Hierdoor is het beeld niet geheel zuiver, zo ziet men bijvoorbeeld letters met een schaduw er naast. Cilindercorrectie komt in heel veel gevallen in combinatie met bijziendheid of verziendheid voor.

Oudziendheid (Presbyopie)

Oudziendheid (Presbyopie) treedt op vanaf ongeveer het 40ste levensjaar. Men krijgt dan moeite om het beeld tijdens het lezen scherp te krijgen. Dit komt omdat het accommodatievermogen (vermogen om scherp te stellen) van het oog met de leeftijd afneemt. Een leesbril of leessterkte in de bril of contactlenzen corrigeert dit probleem.

Binoculair Zien

Binoculair Zien is de specialisatie binnen de optometrie die zich bezig houdt met de samenwerking tussen de ogen. De samenwerking tussen de ogen en het functioneren van de oogspieren kan door vele oorzaken verstoord zijn en daardoor klachten veroorzaken. Alleen het dragen van een bril of contactlenzen is niet altijd voldoende om de klachten te verhelpen. Een uitgebreid onderzoek door de optometrist naar het binoculair zien kan uitwijzen of de patiënt/cliënt gebaat is bij andere behandelingen. Andere behandelingen zijn bijvoorbeeld het voorschrijven van speciale brillenglazen of het doen van visuele training.

Grauwe Staar (Cataract)

Dit is een van de bekendste oogziekten die in de wereld voorkomt. Cataract is het vertroebelen van de ooglens (zie afbeelding). Meestal komt dit op latere leeftijd voor, omdat de vertroebeling het gevolg is van het verouderen van de ooglens. Er zijn echter ook mensen die het al op eerdere leeftijd ontwikkelen. Ook zijn er kinderen die met een aangeboren vorm van cataract rondlopen. De oorzaak van de cataract zit hem dan uiteraard niet in de veroudering van de lens, maar in een erfelijke of een verworven oorzaak. Verworven staar kan ontstaan door een ziekte van de moeder tijdens de zwangerschap (bijvoorbeeld: rode hond).

Nastaar

Wanneer iemand geopereerd is voor staar kan er na verloop van tijd nastaar ontstaan. Dit houdt in dat het kapsel, waarin de kunstlens tijdens de operatie is geplaatst, wat wazig gaat worden. Hierdoor gaat de patiënt toch weer wat waziger zien. Een korte laserbehandeling lost dit probleem weer op.

Maculadegeneratie (MD)

Dit is, simpel gezegd, slijtage van het centrale gedeelte van het netvlies. Deze afwijking komt meestal op latere leeftijd voor. De patiënt merkt dat het centrale zien langzamerhand achteruit gaat. Tevens kan er vertekening (metamorfopsie) optreden. Dit houdt in dat rechte lijnen door de patiënt krom of gegolfd gezien worden (zie afbeelding). Dit kan de optometrist testen met een Amsler kaart.

Diabetische Retinopathie (DRP)

Diabetische retinopathie zijn afwijkingen aan het netvlies die ontstaan bij patiënten met diabetes mellitus. Het begint vaak met kleine bloedvatveranderingen (microaneurysma’s) en/ of kleine bloedinkjes die ontstaan in het netvlies. De beginfase van deze afwijkingen geeft geen klachten bij de patiënt. Daarom is het zo belangrijk dat Diabetes patiënten regelmatig op deze afwijkingen gescreend worden. De behandelend internist, huisarts of diabetesverpleegkundige wijzen hier meestal wel op.

Glaucoom (Hoge oogdruk)

Glaucoom wordt nog wel eens (onterecht) “groene staar” genoemd. Het heeft niets met de vertroebeling van de ooglens te maken, maar met een te hoge oogboldruk. Bij iedereen heerst er een bepaalde oogdruk als gevolg van een evenwicht van vocht dat inwendig in het oog wordt aangemaakt en weer wordt afgevoerd. Als de afvoer van dit vocht belemmerd/ verminderd is, dan gaat de druk stijgen. Deze hogere druk in het oog geeft problemen voor de zenuwvezels die in het netvlies zitten. Hierdoor gaan deze vezels langzamerhand afsterven en gaat men op een gegeven moment uitval van delen in het gezichtsveld krijgen. Een behandelding met druppels die de oogdruk verlagen is hierbij de eerste optie. Een laserbehandeling of een glaucoomoperatie zijn een tweede optie als er met druppels geen effect wordt bereikt.

Droge ogen

Een slechte bevochtiging van het oog ontstaat door een slechte kwaliteit van de traanfilm of een verminderde traanproductie als gevolg van een minder goed functionerende traanklier. De patiënt klaagt vaak over een branderig of zanderig gevoel, de ogen worden gauw rood en/ of het zicht kan wat wisselen. Vaak worden hier kunsttranen voor voorgeschreven en in het geval van extreem droge ogen wordt nog wel eens de traanafvoer door een plugje afgesloten.

Netvliesloslating (Ablatio Retinae)

Het loslaten van het netvlies kan op iedere leeftijd optreden. Op latere leeftijd is de kans groter. Mensen met een hoge myopie (bijziendheid) lopen ook meer risico. Een netvliesloslating moet zeer spoedig worden behandeld om ernstige schade aan het gezichtsvermogen te voorkomen.